In het veelzijdige Keulen, de op drie na grootste stad van Duitsland, zijn de straten en pleinen gevuld met gebouwen uit de jaren vijftig, zestig en zeventig van de vorige eeuw. Zo ook de Zentralbibliothek uit 1979 met zijn brutalistische architectuur. Kenmerkend aan het bibliotheekgebouw van maar liefst 14.500 m2 is het plafondraster met geïntegreerde verlichting. Dit sterke architectonisch ‘grid’ is beschermd cultureel erfgoed.

Na tientallen jaren is de Centrale Bibliotheek toe aan een intensieve verbouwing. Geïnspireerd door de transformatie van het Nederlandse bibliothekenlandschap, koos de Stadsbibliotheek voor een samenwerking met Nederlandse architecten. In co-creatie met includi en lokale partner Pell Architecten maakten wij een interieurontwerp dat een sterke verbinding aangaat met de stad Keulen. Een veelzijdige plek waar elke inwoner zich welkom voelt om te ontspannen, werken of studeren.

Een belangrijke stap in het maken van die verbinding met de stad was het opnieuw clusteren en plaatsen van de vijf kilometer aan boeken. De bibliotheek wordt hierdoor open en overzichtelijk en biedt veel meer verblijfskwaliteit door onder meer een verdubbeling van het aantal zitplaatsen. En dat is hard nodig, want op dit moment wordt de bibliotheek al zeer intensief gebruikt. In het ontwerp is daarnaast veel aandacht besteed aan de toegankelijkheid van het gebouw. Iedere ruimte voldoet aan de eisen die er gesteld worden op het gebied van maatvoering en inrichting waardoor mindervaliden op geen enkele manier worden beperkt in hun bezoek aan de bibliotheek.

In sfeer en stijl is het kleurrijke en veelvormige karakter van Keulen straks goed terug te zien. De zes verdiepingen behorend tot het plangebied zijn een vertaling van deze sterke identiteit naar verschillende thema’s en doelgroepen. Zo lopen bezoekers bij binnenkomst het warme en uitnodigende café in dat met zijn stedelijke uitstraling de stad naar binnen haalt. Op de eerste verdieping kom je in een wereld van verbeelding en ontdekking met veel vrije ruimtes en speelse nisjes die volledig zijn ingericht op jonge en schoolgaande kinderen. Bijzonder aan de tweede verdieping is de bezinningsruimte. Een ruimte waar natuurlijke elementen en materialen domineren die met een knipoog verwijzen naar de bijzondere architectuur van Kolumba, het Museum voor Kerkelijke Kunst in Keulen.
De derde verdieping kent weer een heel ander soort dynamiek. Hier valt direct de Makerspace in het oog met zijn felle gele kleuren, afgewisseld met verschillende werkplekken en vergaderruimtes die voor iedereen beschikbaar zijn. Op de vierde verdieping ervaar je vooral het huiskamergevoel. Een comfortabel ingerichte ruimte met horeca, een muziekkamer voor kleine pianoconcerten en een dakterras met spectaculair uitzicht over de stad. Het souterrain biedt ruimte voor speciale tentoonstellingen. 

De ontwerpfase wordt binnenkort afgerond waarna de verbouwing start. In 2027 wordt de nieuwe grootstedelijke bibliotheek opgeleverd die de pluriformiteit van de stad weerspiegelt, op een schaal waarin elk individu zich thuis voelt.